Jak się leczyć bezpłatnie na NFZ? Jakie trzeba spełnić formalności by ubezpieczyć dziecko, studenta, członka rodziny?

Konstytucja zapewnia obywatelom Polski bezpłatną opiekę medyczną. Ale skorzystanie z prawa do bezpłatnego leczenia w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia czasem wymaga dopełnienia niezbędnych formalności. A w niektórych wypadkach, aby skorzystać leczenia na NFZ, trzeba ubezpieczyć się dobrowolnie. Warto więc znać obowiązujące przepisy, by w pełni korzystać z przysługujących praw.

Co do zasady prawo do bezpłatnych świadczeń medycznych mają osoby ubezpieczone w NFZ. Jak sprawdzić, czy jesteśmy ubezpieczeni? Dziś ułatwia to cyfryzacja. Dane o ubezpieczonych zbiera eWUŚ, czyli system Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców. Dzięki temu każda placówka medyczna mająca umowę z NFZ łatwo sprawdzi, czy mamy prawo do bezpłatnych świadczeń. Wystarczy, że w rejestracji podamy numer PESEL, a następnie potwierdzimy tożsamość dokumentem ze zdjęciem: dowodem osobistym, paszportem prawem jazdy, a w wypadku dzieci i młodzieży – legitymacją szkolną. Jeśli mamy wątpliwości co do naszego statusu ubezpieczenia, możemy jeszcze przed wizytą w przychodni sprawdzić to logując się na swoje Internetowe Konto Pacjenta.

O tym, kto i na jakich zasadach jest ubezpieczony w NFZ w dużej mierze decydują przepisy. Większość mieszkańców Polski podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. To m. in. pracownicy, rolnicy, przedsiębiorcy osoby prowadzące działalność gospodarczą, duchowni, funkcjonariusze służb mundurowych, sędziowie i prokuratorzy, emeryci, renciści, kombatanci, bezrobotni, czy osoby pobierające zasiłki. Takie osoby często zgłasza do ubezpieczenia płatnik ich składek, na przykład pracodawca lub urząd pracy. Ale już np. przedsiębiorcy muszą zadbać o to samodzielnie.

Osoby podlegające obowiązkowemu ubezpieczeniu w NFZ zgłaszają do ubezpieczenia także członków swoich rodzin, jeśli nie są oni ubezpieczeni gdzie indziej. Zgłosić można małżonka, dzieci do ukończenia 18. roku życia lub do 26. roku życia jeśli kontynuują one naukę. Do swojego ubezpieczenia można zgłosić nawet rodziców lub dziadków, jeśli pozostajemy z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym.

Takie zgłoszenie to nie tylko prawo, ale wręcz obowiązek. Jeśli tego nie zrobimy grozi nam kara grzywny. Na zgłoszenie członka rodziny mamy siedem dni od zaistnienia okoliczności, które spowodowały konieczność takiego działania, np. od dnia utraty pracy przez małżonka lub nadania numeru PESEL nowonarodzonemu dziecku. Członka rodziny zazwyczaj zgłaszamy u swojego płatnika składki, np. u pracodawcy lub jeśli prowadzimy działalność – bezpośrednio do ZUS.

Wyjątkiem od zasady udzielania świadczeń medycznych na NFZ tylko osobom ubezpieczonym są kobiety w ciąży oraz dzieci i młodzież do ukończenia 18. roku życia jeżeli posiadają obywatelstwo polskie. Nawet jeśli z jakiegoś powodu w systemie będą figurować jako nieubezpieczeni w NFZ, mają prawo do bezpłatnych świadczeń. Na innych zasadach niż ogół Polaków leczą się też cudzoziemcy, np. osoby nieposiadające obywatelstwa państwa członkowskiego UE/EFTA a mieszkające w Polsce, a także osoby ubezpieczone w państwach UE/EFTA.

Myśląc o ubezpieczeniu zdrowotnym swoim lub członka rodziny warto zachować czujność w momentach, gdy zmienia się nasz status. Na przykład gdy zmieniamy pracodawcę, musimy ponownie zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny – przedłużenie ich statusu nie dzieje się automatycznie. Podobną czujność powinni zachować studenci. Jeśli np. w czasie studiów podejmą oni umowę o pracę, składki na ubezpieczenie zdrowotne zacznie opłacać ich pracodawca. Gdy wrócą tylko do nauki, nie będą już ubezpieczeni – muszą zostać ponownie zgłoszeni przez rodziców lub uczelnię.

Tu znajdziesz zasady ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ dla studentów

Jeśli nie jesteśmy objęci obowiązkiem ubezpieczenia ani nie mamy prawa do niego z innego powodu, możemy ubezpieczyć się dobrowolnie. Wymaga to złożenia wniosku w NFZ i terminowego opłacania składek, a także – jeśli mieliśmy przerwę w ubezpieczeniu – wniesienia opłaty dodatkowej.

Tu znajdziesz zebrane zasady dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ

Wszelkie wątpliwości dotyczące statusu ubezpieczenia, swoich praw i przepisów możemy wyjaśnić bezpośrednio w Narodowym Funduszu Zdrowia. Urzędnicy NFZ czekają:

W Łódzkim Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia wniosek można złożyć salach obsługi:

• Łódź, ul. Targowa 35
• Piotrków Trybunalski, al. Armii Krajowej 15 (wejście od ul. Szkolnej)
• Sieradz, Jana Pawła II 3
• Skierniewice, ul. Jagiellońska 29.