Przez cztery lata wojennej zawieruchy w domu Janiny Bereski ukrywało się pięcioro Żydów. Za odwagę przyznano radomszczance medal "Sprawiedliwej wśród Narodów Świata". Odebrał go jej syn Marian Bereska. Ona sama zmarła w 1970 roku. To pierwszy taki medal przyznany mieszkańcowi naszego miasta.
- To był 1942 rok. Mieszkaliśmy wtedy na Kowalowcu. Któregoś wieczoru zapukał do nas Berek Ofman. Znałem go, bo pracował w warsztacie mojego ojca, Władysława. Mówiłem do niego: Janek - opowiada Marian Bereska. - Zapytał, czy może u nas przenocować. Matka się zgodziła, a on mówi, że nie jest sam. Wtedy do domu weszli pozostali.
W sumie u Beresków schronienie znaleźli Berek Ofman, Regina Epstein, jego późniejsza żona, jej rodzice i kuzynka Mania. Okupację przeżyli tylko Berek, Regina i Mania. Rodzice Reginy postanowili wyjść z ukrycia i zginęli.
- Śmierć była blisko. Kilka razy przeżyliśmy wizytę żandarmów. Na szczęście kryjówka w piwnicy pod domem była dobrze zamaskowana - mówi pan Marian. - Ale sąsiedzi musieli coś podejrzewać. A może gdzieś w okolicy był donosiciel? Trudno było ukryć obecność pięciorga dorosłych ludzi w domu, w którym mieszkała samotna kobieta z synem. Na szczęście się nam udało.
Choć łatwo nie było. - Trzeba było przynosić im wodę, wynosić nieczystości. Oni przecież nie mogli wychodzić. Więc ja musiałem się wszystkim zajmować, choć miałem wtedy niecałe 10 lat - wspomina radomszczanin. - Żebyśmy mogli mieć jedzenie, kobiety szyły prześcieradła, które ja potem sprzedawałem. Pamiętam, że jedno kosztowało 200 zł.
Radomsko zostało wyzwolone 16 stycznia 1945 roku. Dwa dni później Berek i Regina pobrali się. Przez jakiś czas mieszkali jeszcze w Radomsku. Potem wyjechali do Reinchenbach, późniejszego Dzierżoniowa. - Byliśmy tam u nich z matką. Małego Leo prowadzałem na spacery do parku - opowiada Marian Bereska. - Niedaleko od nich mieszkała Mania.
Potem małżeństwo wyjechało do Izraela, a następnie do USA. - Od lat koresponduję z Jankiem, bo nadal tak Berka nazywam. Mamy co wspominać - dodaje pan Marian.
Kilka dni temu w Radomsku gościł Leo Ofman, syn Berka i Reginy, którzy znaleźli schronienie u Beresków.
Uwaga na Instagram - nowe oszustwo
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
