Na czym polega cytologia?
Cytologia to szybkie i bezbolesne badanie, które pozwala sprawdzić, czy u kobiety nie zaczyna rozwijać się rak szyjki macicy lub stan przedrakowy. Badanie to wykonywane jest zwykle w gabinetach ginekologicznych podczas normalnej wizyty, ale czasem można je zrobić np. w specjalnym autobusie lub u położnej.
Jak wygląda takie badanie? Ginekolog wsuwa do pochwy leżącej na fotelu pacjentki wziernik ginekologiczny i wkłada przez niego tzw. szczoteczkę cytologiczną. Pobiera nią komórki znajdujące się na ścianie i szyjce macicy. Badanie trwa chwilę i nie jest bolesne. Pobrane komórki umieszczane są potem na szkiełku cytologicznym i oceniane pod mikroskopem. Pozwala to sprawdzić czy nie ma zmian. W razie wątpliwości lekarz skieruje kobietę na dalsze badania diagnostyczne lub leczenie.
Badanie to jest główną metodą profilaktyki raka szyjki macicy (drugim jest szczepienie w młodości przeciw HPV). Pozwala ono wykryć zmiany na tyle wcześnie, by dostępne było łatwe i skuteczne leczenie. Wcześnie wykryty rak szyjki macicy jest bowiem w 99,9 proc. wyleczalny. Jednak nowotwór ten długo nie daje żadnych objawów. Jeśli kobieta nie robi sobie cytologii, nowotwór zwykle wykrywany jest w bardzo zaawansowanym stadium. Ponad połowa z polskich kobiet, u których wykrywa się raka, umiera. W roku 2020 zmarło tak 2,1 tys. kobiet.
Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy NFZ. Na czym polega?
Aby zwiększyć liczbę wykonywanych cytologii Narodowy Fundusz Zdrowia prowadzi Program Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. W jego ramach każda kobieta w wieku 25-59 lat raz na trzy lata może mieć bezpłatnie wykonywaną cytologię, a kobietom z grup ryzyka cytologia przysługuje nawet raz na rok. Badanie w ramach tego programu można wykonać w każdym gabinecie ginekologicznym mającym umowę z NFZ, a także w niektórych poradniach POZ. Najlepiej wybrać się do swojego stałego ginekologa, a jeśli go nie mamy – znaleźć najbliższy gabinet korzystając z portalu internetowego NFZ „Gdzie się leczyć”. Wystarczy wpisać adres www.gsl.nfz.gov.pl i wybrać zakładkę Programy Profilaktyczne.
Można też zadzwonić pod bezpłatny, całodobowy numer Telefonicznej Informacji Pacjenta 800 190 590. Warto pamiętać, że do ginekologa w ramach NFZ nie trzeba mieć skierowania.
Cytologia dostępna także poza programem profilaktycznym
Kobiety w innych grupach wiekowych mogą być na cytologię skierowane przez ginekologa. Wtedy badanie takie również jest dla pacjentki bezpłatne.
Cytologia w województwie łódzkim. Jak wyglądają statystyki?
Mimo dużego znaczenia cytologii mieszkanki Łódzkiego nie zawsze chętnie się badają. Z danych Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ wynika, że tylko 10,8 proc. kobiet jest przebadanych w ramach programu. Najsłabiej pod tym względem wypada powiat kutnowski z 3,9 proc. zbadanych pań, a najlepiej pabianicki – z 17,3 proc.
Pozostałe powiaty plasują się gdzieś między nimi, np. w powiecie wieluńskim jest to 5,3 proc. pań, a w sąsiednim wieruszowskim 12,8 proc. W powiecie w radomszczańskim 8 proc. zaś w opoczyńskim 17 proc.
Dlatego łódzki oddział NFZ apeluje by kobiety zgłaszały się do swoich ginekologów na cytologię.
- Dbając o własne zdrowie nie wystarczy, że będziemy stosować zdrową dietę i aktywny tryb życia. Niezwykle ważne jest regularne kontrolowanie procesów, zachodzących w organizmie - podkreśla Magdalena Góralczyk z ŁOW NFZ.- Rutynowe badania cytologiczne są jednym z podstawowych elementów profilaktyki zdrowia kobiet. Dzięki nim nie tylko upewnimy się, że jesteśmy zdrowe, ale mamy także możliwość szybkiej reakcji, gdy okaże się, że w naszym organizmie dzieje się coś niepokojącego – dodaje.
Szczepienie przeciw HPV jako profilaktyka raka szyjki macicy
Jeszcze lepszym sposobem na profilaktykę raka szyjki macicy jest szczepienie przeciw wirusowi HPV. Niemal 100 proc. zachorowań związana jest bowiem z wcześniejszym zakażeniem z tym przenoszonym głównie drogą płciową wirusem. Szczepienia takie są wykonywane od lat na całym świecie i są bezpieczne. Najbardziej skuteczne są w młodym wieku, gdy człowiek jeszcze nie zetknął się z HPV. Szczepić można zarówno dziewczynki jak i chłopców. W Polsce prowadzony jest program profilaktyczny dla dzieci w wieku 12-13 lat, a dodatkowo dzieci w wieku 9-18 lat mogą otrzymać szczepionkę bezpłatnie.
Chcesz dowiedzieć się czegoś więcej o szczepieniach przeciw HPV?
Stąd ściągniesz bezpłatne przewodniki o HPV, wywoływanych przez niego chorobach i szczepieniach w formie e-booka
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
