Ta książka to klechda. Jak każda klechda jest triumfem wyobraźni i dotyka twardej rzeczywistości, prawdziwego świata. Snuje historie nie z tej ziemi i jednocześnie opowiada coś, co drzemie w historii. W naszej wspólnej podświadomości, w podglebiu języka, którym mówimy
- mówił o nagrodzonej powieści przewodniczący jury profesor Paweł Próchniak.
Jestem zaszczycony i cieszę się bardzo. Nie spodziewałem się tego i nie przygotowałem sobie niczego, a lepiej piszę, niż mówię
- powiedział Radek Rak tuż po wygłoszeniu laudacji.
W siódemce książek, które zakwalifikowano do tegorocznego Finału Nagrody Literackiej Nike znalazły się:
- „Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli” Radka Raka
- "Rozdeptałem czarnego kota przez przypadek" Filipa Zawady
- "Pusty las" Moniki Sznajderman
- "Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu" Piotra M. Majewskiego
- "Jaremianka. Biografia" Agnieszki Daukszy
- "27 śmierci Toby'ego Obeda" Joanny Gierak-Onoszko
- "Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota" Pawła Reszki
"Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakubie Szeli" to pierwsza od pięciu lat powieść nagrodzona "Nike". W 2015 roku jury przyznało wyróżnienie Oldze Tokarczuk za "Księgi Jakubowe".
Postać Szeli wydała mi się ciekawa, także z tej przyczyny, że pojawiał się on w rodzinnych historiach. Po drugie, narracja o Polsce, w której wyrastałem, ta szkolno-szlachecka rodem z dworku modrzewiowego, nigdy nie była narracją moją ani mojej rodziny. Jak daleko sięgałem w przeszłość, tak daleko widziałem wyłącznie chłopów, ludzi bez głosu i historii. Pomyślałam więc, że ja im ten głos dam
- opowiadał nam autor o bohaterze swojej powieści.
Radek Rak przedstawia historię z punktu widzenia tych, którzy w 1848 roku ruszyli z siekierami na dwory - galicyjskich chłopów, wprowadzając czytelnika w świat wyobraźni ludowej pełen wiedźm, gadających zwierząt, duchów zmarłych, którzy nie chcą odejść.
Nie historia z jej dramatyzmem i okrucieństwem gra w tej klechdzie pierwsze skrzypce. Siłą książki Radka Raka jest sam akt snucia opowieści. Snucia i tkania. Tkania z rozbieganych ech i pogłosów. Z lotnych pasm uwolnionej wyobraźni. Z refleksów światła odbitego od gór, bukowych liści, łusek węża
- wskazywał w swojej laudacji profesor Paweł Próchniak.
„Baśń o wężowym sercu, albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli“ to trzecia powieść autora. Za powieść „Puste niebo“ Radek Rak w 2017 roku otrzymał Złote Wyróżnienie w Nagrodzie Literackiej im. Jerzego Żuławskiego oraz nominację do Nagrody im. Janusza A. Zajdla. We wrześniu ubiegłego roku ukazała się jego powieść „Baśń o wężowym sercu, albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli“, która w 2020 przyniosła mu nominację do Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii prozy oraz do Nagrody Literackiej Nike 2020, Nagrody im. Janusza A. Zajdla oraz Nagrody Literackiej im. Jerzego Żuławskiego.
Nike Czytelników dla Joanna Gierak-Onoszko
Nike Czytelników trafiło do Joanna Gierak-Onoszko. Reporterski zbiór „27 śmierci Toby'ego Obeda” otrzymał najwięcej zgłoszeń w internetowym i tradycyjnym głosowaniu i zdobył Nike Czytelników.
To reportaż opowiadający o tym, jak jeszcze niedawno w Kanadzie obchodzono się z dziećmi rdzennych mieszkańców - zabierano je z domów, zamykano w szkołach z internatem. Były pozbawione kontaktu z rodzinami, własną kulturą, maltretowane, bite, głodzone.
Prawo stanowiło, że dzieci rdzennych mieszkańców będą odbierane rodzicom w wieku czterech-pięciu lat i wychowywane w szkołach z internatem. Celem tych działań było doprowadzenie do integracji rdzennych mieszkańców Kanady z resztą społeczeństwa, a także zwiększenie szans ich dzieci na zadomowienie się w dominującej kulturze.
Nike jest nagrodą za najlepszą książkę roku, przyznawaną zawsze w pierwszą niedzielę października. W konkursie startować mogą wszystkie gatunki literackie. Zwycięzca głównej nagrody wyłaniany jest w trzech etapach, które trwają od maja do października. Pierwszy to przyznanie przez jury 20 nominacji, następnie wybór siedmiu finalistów i w końcu laureata, ogłaszanego podczas uroczystej gali. Decyzję o przyznaniu nagrody jury podejmuje w dniu jej wręczenia, na kilka godzin przed ogłoszeniem. Laureat Nagrody Literackiej otrzymuje 100 tys. zł i statuetkę Nike dłuta prof. Gustawa Zemły.
Wyboru siedmiu nominowanych spośród kilkuset książek oraz laureata nagrody dokonało jury w składzie:
- Teresa Bogucka – eseistka, publicystka "Gazety Wyborczej"
- Agata Dowgird – dyrektorka VII LO im. Juliusza Słowackiego w Warszawie
- prof. Maryla Hopfinger – Instytut Filozofii i Socjologii PAN
- prof. Dariusz Kosiński – Uniwersytet Jagielloński
- dr hab. Iwona Kurz – Uniwersytet Warszawski
- prof. Anna Nasiłowska – Instytut Badań Literackich PAN
- dr hab. Magdalena Piekara – Uniwersytet Śląski w Katowicach
- prof. Paweł Próchniak (przewodniczący jury) – Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
- prof. Szymon Rudnicki – Uniwersytet Warszawski
ZOBACZ TEŻ: Rektor UR: Zależy nam na Szpitalu Uniwersyteckim
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?