MKTG NaM - pasek na kartach artykułów
18 z 20
Przeglądaj galerię za pomocą strzałek na klawiaturze
Poprzednie
Następne
Przesuń zdjęcie palcem
Antoni Pajdak "Traugutt", "Okrzejski"...

Wybitni mieszkańcy Radomska, którzy odeszli. Wspominamy ich w dniu Wszystkich Świętych

Antoni Pajdak "Traugutt", "Okrzejski"

(1894 - 1988) adwokat, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej KOR. Urodził się w rodzinie robotniczej. Ojciec Józef był początkowo rolnikiem a następnie górnikiem. W rodzinnej wsi ukończył szkołę podstawową oraz Szkołę Pospolita Męską w Wieliczce. Od września 1907 uczęszczał do gimnazjum w Krakowie. Od czasu gimnazjum należał do kręgu PPSD i uczęszczał na kursy Uniwersytetu Robotniczego. W 1910, w wieku 16 lat, pod pseudonimem Antoni przystąpił do Związku Walki Czynnej a następnie w 1912, Związku Strzeleckiego, gdzie ukończył szkołę oficerską. W 1915 ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Od sierpnia 1914 roku był żołnierzem Legionów. Początkowo jako plutonowy 2 kompanii 4 batalionu 1 Pułku Piechoty Legionów, od 1916 jako starszy sierżant ps. Ludor w 5 Pułku Piechoty Legionów. Uczestniczył we wszystkich bitwach Legionów m.in. pod Łowczówkiem, Konarami, Jastkówem, Kostiuchnówką. W lutym 1917 został skierowany do pracy w Polskiej Organizacji Wojskowej na Lubelszczyznę. W lipcu 1917 wraz z innymi odmówił złożenia przysięgi na wierność Austrii. Jako poddany austriacki został skierowany do szkoły oficerskiej rezerwy, a następnie do 40 rzeszowskiego pułku piechoty i wysłany na front włoski. Służył w Tyrolu w stopniu aspiranta. Do Polski wrócił w styczniu 1919r. Po powrocie do Krakowa ukończył kursy w Akademii Handlowej oraz rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, pracując jednocześnie w Wojskowej Fabryce Wozów. W lipcu 1920 zgłosił się ochotniczo do wojska. Zdemobilizowany w listopadzie 1920 kontynuował studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim uzyskując w lipcu 1921 absolutorium, zaś w lipcu 1922 tytuł doktorski. Od 1923 roku pracował jako urzędnik starostwa powiatowego w Radomsku, od 1926 wicestarosta w Koninie, a następnie w Słupcy. W okresie 1928 - 1930 burmistrz Radomska. Od 1935 adwokat w Krakowie, obrońca w procesach działaczy socjalistycznych i komunistycznych. W maju 1939 wybrany wiceprezydentem Krakowa. Nie objął jednak funkcji do wybuchu wojny z uwagi na sprzeciw władz. W czasie wojny członek PPS-WRN, komendant Milicji Robotniczej. Od 1943 zastępca Delegata Rządu RP na Kraj, od 1944 minister-członek Krajowej Rady Ministrów. Aresztowany 27 marca 1945 przez NKWD Skazany w tzw. "procesie szesnastu" (formalnie w odrębnym tajnym procesie w listopadzie 1945) na 5 lat więzienia. Od 1945 do 1949 roku więziony w Moskwie, od czerwca 1949 w Włodzimierzu nad Klaźmą. W maju 1950 po odbyciu kary został zesłany na Syberię do Krasnojarskiego Kraju gdzie pracował jako drwal. Po okresie uwięzienia w ZSRR wrócił do Polski w roku 1955. Od 1956 do 1968 pracował jako adwokat w Warszawie. Działacz opozycji niepodległościowej w PRL. W 1972 wraz z innymi legionistami, wystąpił do premiera z memoriałem o uczciwą ocenę historii Legionów Polskich. Na przełomie 1975/1976 był jednym z sygnatariuszy "Listu 59". Był jednym z założycieli Komitetu Obrony Robotników i Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. 10 marca 1981 napadnięty przez "nieznanych sprawców". W efekcie pobicia znalazł się w szpitalu. Zmarł w marcu 1988 roku. 19 kwietnia 1990 roku Plenum Sądu Najwyższego Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) unieważniło wyrok z 14 listopada 1945. Odznaczony w 1932 Krzyżem Niepodległości, w 1944 Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, czterokrotnie (1948) Medalem Wojska, w 1970 Krzyżem Armii Krajowej, pośmiertnie w 1988 przez Prezydenta RP na Uchodźstwie Kazimierza Sabbata Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Polonia Restituta oraz Pro Fide et Patriae. Posiadał też odznakę legionową "Za wierną służbę". 21 września 2006 został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Zobacz również

Lista kandydatów do Europarlamentu (okręg nr 11) w wyborach 2024

Lista kandydatów do Europarlamentu (okręg nr 11) w wyborach 2024

Lista kandydatów do Europarlamentu (okręg nr 7) w wyborach 2024

Lista kandydatów do Europarlamentu (okręg nr 7) w wyborach 2024

Polecamy

5 powodów, dla których warto odwiedzić Bułgarię

5 powodów, dla których warto odwiedzić Bułgarię

Wyśmienite kotlety po kowalsku. Najlepsze na duży głód

Wyśmienite kotlety po kowalsku. Najlepsze na duży głód

„Koniec marzeń”? Wrażenia ósmoklasistów po egzaminie z matematyki

„Koniec marzeń”? Wrażenia ósmoklasistów po egzaminie z matematyki