Wybitni mieszkańcy Radomska, którzy odeszli. Wspominamy ich w dniu Wszystkich Świętych
Stanisław Sankowski
urodził się 8 kwietnia 1909 roku w Brzeżanach na Podolu. W wyniku wybuchu I wojny światowej, po prawie dwuletniej tułaczce rodzina w 1916 r. zamieszkała w Radomsku. Stanisław Sankowski całe swoje życie związał z tym miastem. W 1927 r. uzyskał maturę w Gimnazjum Stanisława Niemca i rozpoczął studia na Wydziale Filozoficzno- Humanistycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pierwszą pracę zawodową podjął w Radomsku jeszcze podczas studiów. Powierzono mu porządkowanie archiwum magistratu Radomska. Właśnie ta praca pozwoliła mu realizować swoje marzenia – zgłębiać i badać historię miasta. Znaleziona na strychu magistratu skrzynia, w której znajdowały się pochodzące jeszcze z XVII w. pergaminowe dokumenty, nadające miastu przywileje, miała niewątpliwie wpływ na dalszą realizację pasji życiowej. Pracę magisterską pt. „Przyczynki do dziejów miasta Radomska”, pisał pod kierunkiem naukowym profesora Władysława Semkowicza. Dziejom tym poświęcił całe swoje życie. Po wybuchu II wojny światowej jako dowódca 2. Kompanii 25. pułku piechoty w Piotrkowie po kilku bitwach stoczonych z niemieckim najeźdźcą dostał się do niewoli. Przebył ciężką drogę jeńca wojennego – poprzez obozy Itzehoe, Sandbostel, Lubeka trafił do jednego z największych obozów Woldenberg. Po powrocie z niewoli w 1945 r. współuczestniczył w organizowaniu szkolnictwa w Radomsku i od tego czasu, nieprzerwanie do 1972 r., był nauczycielem kilku pokoleń uczniów. Od początku swojej pracy pedagogicznej rozbudzał w młodzieży zamiłowanie do historii i do dziejów rodzinnego miasta. W tym celu w 1945 r. założył Koło Historyczne przy I Liceum Ogólnokształcącym. Ponadto na lekcjach historii wprowadzał związane z tematem zagadnienia regionalne. W 1946 r., w uczniowskim czasopiśmie „Nasz Świat” (nr 1 z grudnia 1946) ogłosił „Apel Historyka”, w którym nawoływał do uszanowania pamiątek rodzinnych i lokalnych. Wtedy zrodził się pomysł utworzenia muzeum. Nasilenie prac zmierzających do realizacji tego celu nastąpiło w 1958 r. Wspólnie z członkami Koła Historycznego aktywnie włączył się w obchody 700-lecia miasta Radomska i 1000-lecia istnienia Państwa Polskiego, dążąc do pogłębienia wiedzy nie tylko z zakresu dziejów Polski, ale także z historii Radomska i powiatu radomszczańskiego. Pragnął, by jego praca pozostawiła trwałą pamiątkę dla przyszłych pokoleń. W lipcu 1970 r., uchwałą Prezydium Powiatowej Rady Narodowej, podjęto decyzję o uruchomieniu Muzeum Regionalnego w Radomsku. Stanisław Sankowski był również autorem monografii i kilkunastu opracowań, dotyczących historii miasta i regionu. W 1958 r. napisał pracę „Przyczynki do dziejów Radomska”, za którą otrzymał nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Monografii Miast. Monografia pt. „Z dziejów miasta Radomska (do 1939 r.)” z powodu cenzury została wydana dopiero w 1995 r. Poza pasją związaną z historią Radomska i regionu Stanisław Sankowski był zamiłowanym filatelistą , interesował się sztuką, w wolnych chwilach grał na skrzypcach i malował. Działał też w Ochotniczej Straży Pożarnej. Za swoją pracę zawodową i społeczną został odznaczony: Złotym Krzyżem Zasługi (1969), Medalem Zwycięstwa i Wolności (1972), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1975), medalem „Za udział w wojnie obronnej” (1982), medalem „Za długoletnie pożycie małżeńskie (1987), odznaką za wysługę Ochotniczej Straży Pożarnej, złotą i srebrną odznaką honorową Polskiego Związku Filatelistycznego. Papież Paweł VI w dniu 18 grudnia 1975 r. przyznał mu medal Pro Ecclesia et Pontifice za zorganizowanie życia religijnego w obozie jenieckim i świadectwo wiary wśród młodzieży. Wspólnie z żoną Ireną wychowali pięciu synów. Stanisław Sankowski zmarł 22 marca 1993r. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Radomsku.
