Generał Stanisław Sojczyński „Warszyc” upamiętniony srebrną monetą NBP

Narodowy Bank Polski poinformuje, że od 18 lipca będzie dostępna w sprzedaży nowa moneta kolekcjonerska z serii „Wyklęci przez komunistów żołnierze niezłomni” – Stanisław Sojczyński „Warszyc”. Srebrna moneta o nominale 10 zł zostanie wyemitowana w nakładzie do 10 000 sztuk i będzie można ją nabyć we wszystkich Oddziałach Okręgowych NBP i w sklepie internetowym Kolekcjoner w cenie sprzedaży 200 zł brutto.

Moneta upamiętnia Stanisława Sojczyńskiego – oficera Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej; jest wykonana ze srebra o próbie Ag 925, ma średnicę 32,00 milimetry i masę 14,14 grama oraz tampondruk (technika dodatkowa).

Stanisław Sojczyński „Warszyc” urodził się 30 marca 1910 r. w Rzejowicach. Przed wojną pracował jako nauczyciel języka polskiego. W czasie II wojny światowej był oficerem Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej. Zasłynął brawurową akcją ataku w nocy z 7 na 8 sierpnia 1943 r. na niemieckie więzienie w Radomsku. Dowodzeni przez niego żołnierze uwolnili ok. 50 osób: ponad 40 Polaków i 11 Żydów, wycofując się bez strat. Za odwagę ówczesny porucznik „Wojnar” został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W częstochowskim Inspektoracie AK sprawnie dowodził zorganizowanym przez siebie oddziałem partyzanckim. Brał udział w akcji „Burza”, stojąc na czele I batalionu 27. pułku piechoty AK (…).

„Warszyc” nie złożył broni przed sowieckim okupantem. 3 maja 1945 r. odtworzył organizację. Jej zadaniem była przede wszystkim obrona Polaków przed terrorem i likwidacja kolaborantów. Teraz wojsko Sojczyńskiego, który przyjął pseudonim „Warszyc”, działało pod nazwą Konspiracyjne Wojsko Polskie o kryptonimie „Lasy” i „Bory”. Liczyło ok. 4 tysięcy żołnierzy; najwięcej członków miało na terenie regionów łódzkiego i kieleckiego, ale działało także w śląskim i poznańskim. Oddziały KWP przeprowadziły wiele spektakularnych akcji przeciwko placówkom MO i UB oraz miejscowym konfidentom.

12 sierpnia 1945 r. kpt. Sojczyński w liście otwartym do płk. Jana Mazurkiewicza ps. „Radosław” uznał jego apel o wychodzenie z konspiracji za zdradę i nawoływał do dalszej walki przeciwko komunistom (…).

W nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Sojczyński powtórzył akcję z czasów okupacji niemieckiej. Około 170 partyzantów dowodzonych przez Jana Rogulkę ps. „Grot” zaatakowało Radomsko. Z miejscowego więzienia Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego uwolniono 57 aresztowanych (…). Podczas odwrotu partyzanci rozbili trzykrotnie liczniejszy oddział Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Wtedy komuniści poprzysięgli zemstę.

Gehenna „Warszyca” rozpoczęła się 27 czerwca 1946 r. po jego aresztowaniu wskutek donosu byłego członka organizacji, który podjął współpracę z bezpieką (…). Stanisław Sojczyński został zamordowany 19 lutego 1947 r. w Łodzi, trzy dni przed ogłoszeniem amnestii. Nie wiadomo, gdzie został pochowany.

Na rewersie monety znajduje się podobizna: Stanisława Sojczyńskiego ps. „Warszyc”, wizerunek Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz wstęgi o barwach Rzeczypospolitej Polskiej z symbolem Polski Walczącej oraz napis: „Zachowali się jak trzeba”, a także lata życia Stanisława Sojczyńskiego: 1910–1947. Na awersie monety, poza obowiązkowymi elementami takimi jak nominał, napis „Rzeczpospolita Polska”, rok emisji i wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, widnieje grafika przedstawiająca rozerwane kraty więzienne.

Kolejna emisja jest zaplanowana na 25 lipca 2023 r. Tego dnia Narodowy Bank Polski wprowadzi do obiegu srebrną monetę o nominale 10 zł „600-lecie nadania Łodzi praw miejskich”.